De rol als accountant tegen witwaspraktijken

Pim van Diepenbeek, accountant bij de vestiging Cuijk, stelt dat (onder andere) accountants een verlengstuk zijn van de opsporingsdiensten.

Hoe dan, vraagt u zich af? Onder andere door risicoanalyse en beoordelen van de risico's op witwassen.

Waarschijnlijk heeft u wel gehoord dat banken aanzienlijke boetes moeten betalen omdat zij zich in onvoldoende mate hebben ingezet om witwassen te voorkomen. Het is een stevige waarschuwing aan alle dienstverleners die zicht hebben op geldstromen. Sinds de invoering van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) in 2008 hebben ook accountants een specifieke meldingsplicht.

Wet

De Wwft heeft als doel witwassen en terrorismefinanciering te bestrijden. Witwassen houdt in dat illegaal verkregen vermogen legaal wordt gemaakt, zodat illegale herkomst niet langer zichtbaar is. Er is sprake van terrorismefinanciering als vermogen wordt gebruikt om terroristische activiteiten mogelijk te maken.

Risico's

Aan diverse beroepsgroepen worden op basis van deze wet verplichtingen opgelegd, zo ook aan accountants. In onze organisatie moet aandacht zijn voor risicoanalyse en beoordeling van de risico’s op witwassen en financiering van terrorisme. In 2018 zijn deze verplichtingen zelfs nog aangescherpt.

Bij het bepalen van de risico’s moet in elk geval rekening worden gehouden met de risicofactoren ten aanzien van het type cliënt, de transactie of dienst en de betrokken landen of geografische gebieden. Het beoordelen van deze risico’s moet worden vastgelegd in beleid en actueel worden gehouden.

Cliëntonderzoek

OOvB adviseurs en accountants loopt als organisatie het risico te worden ge- of misbruikt door criminelen die willen witwassen. Om de risico’s tot een minimum te beperken, worden steeds per cliënt, met inachtneming van een lijst met risicofactoren, de risico’s bepaald. Het risicoprofiel wat hieruit ontstaat, bepaalt de diepgang van het cliëntonderzoek. Indien de risico’s op witwassen en financieren van terrorisme hoger zijn, dient de intensiteit van de cliëntonderzoeksmaatregelen te worden vergroot. OOvB kan besluiten om bepaalde cliënten of sectoren op voorhand al uit te sluiten voor haar dienstverlening.

wijzigingen 2018

De belangrijkste wijzigingen die in 2018 zijn doorgevoerd zijn:

  • Vrijstelling van het cliëntonderzoek voor bepaalde cliënten en diensten is niet meer mogelijk;
  • Er moet altijd een UBO (Ultimate Beneficial Owner, de uiteindelijke belanghebbende) geïdentificeerd worden;
  • De indicatoren die meldingsplicht met zich meebrengen zijn aangescherpt;
  • De wet vereist dat instellingen een onafhankelijke compliancefunctie voor de specifieke naleving van de Wwft inrichten.

Wanneer wij ongebruikelijke transacties signaleren, of zelfs alleen maar vermoeden, zijn wij verplicht dat te melden bij FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit – Nederland). Dat is organisatorisch ondergebracht bij de nationale politie en is een zelfstandig orgaan van de Staat der Nederlanden. Wij zijn in deze dus een verlengstuk van de opsporingsdiensten.